فولاد زنگنزن یا استنلس استیل (Stainless Steel) بیش از یک قرن است که به پرمصرف ترین و محبوب ترین ماده در جهان تبدیل شده است. وجود درصد بالای کروم موجب مقاومت آن در برابر خوردگی میشود. به همین دلیل در محیط های اسیدی و در برابر خوردگی حفرهای در محیط های کلریدی (Pitting Corrosion) نیز مقاوم است. فولاد زنگنزن کمترین نیاز را به تعمیر و نگهداری دارند. همچنین داشتن ظاهر تمیز و درخشنده آن را به بهترین ماده برای تولید لوله ها تبدیل کرده است. لوله استنلس استیل انواع مختلفی دارند. یک دسته بندی کلی آن شامل لوله های جوشکاری شده و لوله های بدون درز است. با ایجاد تغییراتی در ترکیب شیمیایی از انواع لوله استیل در بخشها و صنایع مختلف استفاده میشود. در این مطلب به انواع لوله استنلس استیل از نظر روش ساخت و استانداردهای مختلف آنها میپردازیم.
معرفی انواع لوله استیل و روش های تولید آن
لوله استنلس استیل معمولا به دو دسته جوشکاری شده (درزدار) و بدون درز تقسیم میشود. البته هریک از این دو نوع لوله نیز با فناوریها و روشهای مختلفی تولید میشوند.
لوله جوشکاری شده
برای تولید لولههای جوشکاری شده یک کویل یا ورق پیوسته را نورد میکنند. سپس با استفاده از غلتکهای مختلف شکلی استوانهای به ورق میدهند. در نهایت دو طرف صفحه را با روش جوشکاری به هم متصل میکنند و لوله آماده میشود.
- لولههای جوشکاری شده ارزانتر از لوله های بدون درز هستند.
- روشهای جوشکاری مختلفی برای تولید انواع لولههای استنلس استیل جوشی استفاده میشود. از آنجایی که آشنایی با این روشها در صنعت بسیار مهم است. آنها را به شما معرفی میکنیم:
- GTAW: جوشکاری ذوبی تنگستن (Gas Tungsten arc welding) برای درز جوشهای لولههای تحت فشار در سری 300 استفاده میشود. در این روش یک مشعل جوشکاری با نوک تنگستن، که معمولاً از آرگون یا مخلوط آرگون/اکسیژن استفاده میکند، لبههای ورق را تا زمانی که حوضچه مذاب تشکیل شود، گرم میکند و جفت رول بعدی لبههای ورق را به هم متصل میکند.
- ERW: جوشکاری با مقاومت الکتریکی (Electric resistance welding) از نوع جوشکاری با فرکانس پایین است، که از طریق یک الکترود مسی دوار انجام میشود. این فرآیند برای لوله با قطر کوچک مناسب است.
- HFW: جوشکاری با فرکانس بالا (High frequency welding) معمولا برای جوشکاری انواع لوله استیل دکوراتیو سری 300 و 400 استفاده میشود.
- LW: جوشکاری لیزر (Laser welding) هزینه بیشتری نسبت به GTAW دارد، اگرچه سریعتر است. البته این روش در صنعت بیشتر برای فلزاتی مثل فولاد ضد زنگ سری 300 و 400 استفاده می شود. جوشکاری لیزری یک هسته جوش حتی کوچکتر از آنچه توسط GTAW تولید میشود، تولید میکند. از آنجایی که تقریباً هیچ تغییری در ساختار دانه بندی فلز اصلی به وجود نمیآید، قطعه تمام شده انعطاف پذیری بیشتری نسبت به قطعه GTAW دارد.
- SAW: جوشکاری قوس غوطهور (Submerged arc welding) برای تولید لوله استیل با درز مارپیچی یا درز مستقیم استفاده میشود
لوله بدون درز
لوله بدون درز همانگونه که از نامش پیدا است، ساختاری یکپارچه و بدون درز دارد.
- روش تولید لوله بدون درز پرهزینه تر از لولههای جوشکاری شده است.
- لوله بدون درز به وسیله فرایندهایی مانند اکستروژن، مانیسمان یا ماندرل میل تولید میشود.
- در لولههای بدون درز هیچ گونه خط جوش یا درزی وجود ندارد از این رو خطر نشتی و ترکیدگی بر اثر فشار داخلی بسیار کمتر است.
- به همین دلیل از این لولهها استفادههای گوناگونی، به ویژه در موارد تحت فشار مانند انتقال نفت و گاز، صنایع شیمیایی و پالایشگاهها میشود.